Page 96 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 96
การปรับตัวของสัตว์หน้าดินในแหล่งน ้า 78
ภาพที่ 3.11 การประมงหอยปากเป็ดบริเวณแนวป่าชายเลนต าบลพังราด อ าเภอแกลง จังหวัดระยอง
ที่มา : ณิฏฐารัตน์ ปภาวสิทธิ์ และคณะ (2558)
3.3 การปรับตัวด้านการหายใจ (respiration adaptations)
การหายใจของสัตว์หน้าดินที่มีขนาดเล็กสุดคือพวกโปรตัวซัว เป็นการหายใจโดยใช้ออกซิเจนที่
ละลายในมวลน ้า พวกโปรตัวซัวมีการแลกเปลี่ยนก๊าซผ่านทางผิวเซลล์โดยการแพร่ (diffusion) ของก๊าซ
โดยตรง ฟองน ้าเป็นสัตว์หลายเซลล์ที่มีวิวัฒนาการต ่าสุด ยังคงรูปแบบการหายใจที่คล้ายคลึงกับโปรตัวซัวคือ
ไม่มีเซลล์ที่ท าหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซโดยตรง ฟองน ้ามีการหายใจหรือการแลกเปลี่ยนก๊าซโดยการแพร่ผ่านเยื่อ
หุ้มเซลล์โดยตรง น ้าจะไหลผ่านเข้าช่องว่างภายในตัวทางรูพรุน (ostia) ซึ่งกระจายอยู่ทั่วตัว กระแสน ้า
ไหลเวียนภายในช่องว่างภายในตัวเมื่อผ่านเซลล์จะเกิดการแลกเปลี่ยนก๊าซได้ทันที น ้าที่ผ่านการกรองอาหาร
และมีการแลกเปลี่ยนก๊าซแล้วจะน าเอาของเสียพวกแอมโมเนียและก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกภายนอกทาง
ช่องออกของน ้า (Osculum) ด้วยระบบไหลเวียนน ้า สัตว์หน้าดินที่มีวิวัฒนาการสูงขึ้นมักจะมีอวัยวะหรือ
บริเวณของล าตัวที่ท าหน้าที่ในการแลกเปลี่ยนก๊าซหรือท าหน้าที่ในการหายใจโดยตรง
