Page 92 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 92
การปรับตัวของสัตว์หน้าดินในแหล่งน ้า 74
ภาพที่ 3.7 การเคลื่อนที่เพื่อหาอาหารบนหาดหินของหอยหมวกเจ๊ก (limpets) และหอยแปดเกล็ด (chiton)
(ก) หอยหมวกเจ๊กเกาะหากินบนโขดหิน (ข) หอยแปดเกล็ดเกาะบนโขดหิน (ค) แสดงส่วนเท้า
ของหอยหมวกเจ๊กเกาะ (ง) แสดงส่วนเท้าของหอยแปดเกล็ด
ที่มา : (ค) http://www.aphotomarine.com/snail_patella _ulyssiponensis_china_limpet.html
(ง) https://www.bioimages.org.uk/image.php?id=73873
ดาวทะเลเป็นสัตว์กลุ่มเอคไคโนเดิร์ม์ (echinoderms) ซึ่งสมาชิกอาศัยอยู่ในทะเลทั้งหมด เอคไคโน
เดิร์มมีรูปร่างต่างกันหลายแบบเช่น ดาวทะเล เม่นทะเลหรือปลิงทะเล แต่สัตว์กลุ่มนี้มีลักษณะร่วมกันคือ
สมมาตรแบบรัศมีห้าแฉกมีโครงสร้างภายในเป็นสารประกอบแคลเซียมคาร์บอเนตและมีเนื้อเยื่อบาง ๆ ห่อหุ้ม
มีเท้าท่อ (tube feet) ยื่นออกมาภายนอกท าหน้าที่ในการเคลื่อนที่หรือกินอาหาร ดาวทะเลจะมีแขนยื่นออกมา
จากส่วนล าตัวแยกจากกันอย่างชัดเจน จ านวนแขนของดาวทะเลแล้วแต่ชนิดของดาวทะเล ปากอยู่ตรงกลาง
ล าตัวอยู่ด้านล่าง บริเวณแขนมีช่องแขน (ambulacal groove) ซึ่งมีเท้าท่อ (tube feet) ยื่นออกมา บริเวณ
ร่องแขนนี้พบการเรียงตัวของเท้าท่อเป็น 2 แถวหรือ 4 แถว เท้าท่อเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของระบบหมุนเวียนน ้า
ภายในตัวของดาวทะเล (water vascular system) ด้านตรงข้ามปากอยู่ด้านบนเป็นส่วนที่เรามองเห็นชัดเจน
จะมีทวารหนัก (anus) และแผ่นตะแกรงกรองน ้า (madreporite) อยู่ด้วยดังภาพที่ 3.8 ถ้าเราจะดูส่วนปาก
และเท้าท่อของดาวทะเลเราต้องจับดาวทะเลหงายขึ้นจึงจะเห็นได้ ดาวทะเลจะคืบคลานโดยใช้เท้าท่อเคลื่อนที่
เข้าหาเหยื่ออย่างช้า ๆ อาหารของดาวทะเลมีหลากหลายตั้งแต่ เพรียง เพรียงคอห่าน หอยหมวกเจ๊ก
หอยแมลงภู่ หอยขี้นกและดาวทะเลขนาดเล็ก ในขณะที่น ้าขึ้นดาวทะเลจะเคลื่อนที่ขึ้นตอนบนของหาดหินและ
จะน าเหยื่อกลับลงมากินในเขตที่ดาวทะเลเหล่านี้อาศัยอยู่ ซึ่งมักเป็นบริเวณตอนล่างของหาดที่อยู่ในแนวน ้า