Page 88 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 88
การปรับตัวของสัตว์หน้าดินในแหล่งน ้า 70
อนุภาคที่มีอินทรียสารที่เหมาะสมส่งเข้าช่องปากอีกทีหนึ่ง บริเวณรยางค์ส่วนปากจะมีซี่กรอง (setae) เป็นเส้น
ที่มีลักษณะต่างกันคือซี่กรองที่มีส่วนปลายเป็นช้อนและขอบหยักขนาดใหญ่ (spooned setae) จะพบในปู
ก้ามดาบที่เลือกกินอนุภาคดินตะกอนขนาดใหญ่ที่อาศัยอยู่บริเวณดินทราย ส่วนซี่กรองที่มีลักษณะคล้ายขนนก
(feathered setae) จะพบในปูก้ามดาบที่กินตะกอนขนาดเล็กซึ่งพบอาศัยอยู่บริเวณหาดเลนหรือหาดโคลน
ดังนั้นเราจะพบขอบเขตการกระจายของปูก้ามดาบในป่าชายเลนขึ้นอยู่กับลักษณะของดินตะกอนและความเค็ม
ลักษณะดินตะกอนที่ปูก้ามดาบเลือกจะเป็นทั้งลักษณะความร่วนซุยของดินตะกอน ขนาดอนุภาคดินตะกอน
และปริมาณอินทรียสารในดิน หอยฝาเดียวหลายชนิดจะเป็นกลุ่มที่กินอินทรียสารในดินเป็นหลัก เช่น หอยสี
แดง Ovassiminea breviula หอยปากกระจาด Nassarius spp. หอยขี้กา Cerithidea spp. นอกจากนี้ยังมี
หอยสองฝาที่ฝังตัวอยู่ในดินกินอินทรียสารในดิน เช่น หอยกาบเหลือง Tellina sp. พบมากบริเวณที่มีอินทรีย
สารสูงและหอยตลับ Meretrix casta เป็นต้น
3.1.4 กลุ่มสัตว์หน้าดินที่ด ารงชีพเป็นผู้ล่า (predators/carnivores)
สัตว์หน้าดินที่ด ารงชีพเป็นผู้ล่านั้นมีตั้งแต่สัตว์หน้าดินขนาดเล็กเช่นไส้เดือนทะเลตัวกลม
(nematodes) ไปจนถึงสัตว์หน้าขนาดใหญ่เช่นไส้เดือนทะเลวงศ์ Nereididae ที่มีเขี้ยวขนาดใหญ่ใช้จับเหยื่อ
ปลิงน ้าจืดดูดกินเลือดของสัตว์น ้าของพวกปู หอยและปลาเป็นอาหาร จนถึงปูทะเลและปูม้า เป็นต้น สัตว์หน้า
ดินกลุ่มไนดาเรียน (cnidarian) ซึ่งมีตัวแทนที่เรารู้จักคือดอกไม้ทะเล แมงกะพรุนและปะการัง ส่วนใหญ่พบใน
ทะเลมีเพียงส่วนน้อยที่พบในน ้าจืดเช่นแมงกะพรุนและไฮดรา ไนดาเรียนเป็นสัตว์ที่กินสัตว์อื่นเป็นอาหาร
(carnivores) โดยใช้หนวดในการจับอาหาร เมื่อหนวดสัมผัสกับเหยื่อจะปล่อยเข็มพิษ (nematocysts) เพื่อฆ่า
เหยื่อ จากนั้นก็ใช้หนวดจับเหยื่อส่งเข้าปาก เช่นการกินของพวกไฮดราที่กินอาหารจ าพวกไรน ้า (Daphnia)
หรือลูกไร (Cyclops) ปะการังและดอกไม้ทะเลก็จะใช้รูปแบบการกินนี้เช่นกัน ดังภาพที่ 3.5
