Page 83 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 83
การปรับตัวของสัตว์หน้าดินในแหล่งน ้า 65
บนพื้นหินจนเป็นรอยหรือกร่อนไป เวลาที่ยื่นฟันซี่เล็ก ๆ ที่เรียงเป็นแถวออกมาข้างนอก เพื่อครูดอาหารตาม
พื้นนั้นมันจะขยับซี่ฟันไปข้างหน้าและครูดช้า ๆ ขึ้นไปเรื่อย ๆ เป็นการเพิ่มพื้นที่ที่ครูดและท าให้พื้นหินกร่อน
ส่วนฟันที่ครูดของหอยหมวกเจ๊กและหอยแปดเกล็ดจะแข็งมาก เราจะเห็นร่องรอยการกินของมันจากรอยครูดที่
พาดผ่านโขดหิน หอยเม่นจะคืบคลานออกมาจากซอกหินในขณะน ้าลงเพื่อครูดกินสาหร่ายขนาดใหญ่ที่ขึ้นตาม
โขดหิน อัตราการกินอาหารของหอยเม่นโดยเฉพาะมักอยู่รวมกันเป็นกลุ่มจะมีผลอย่างมากต่อปริมาณสาหร่าย
ขนาดใหญ่ที่พบบริเวณโขดหิน พวกพืชสีเขียวเช่นสาหร่ายหลายชนิดจะป้องกันตัวมันเองจากการถูกกินโดยพวก
สัตว์หน้าดินที่ครูดกินได้โดยการสร้างหนามแหลมยื่นออกมา หนามแหลมที่มีพิษตลอดจนสารพิษหรือยางที่
ปล่อยออกมา เมื่อถูกกัดกิน สาหร่ายบางชนิดจะสะสมสารพวกหินปูนในเนื้อเยื่อเพื่อเพิ่มความแข็งของส่วนใบ
และต้น ในขณะเดียวกันก็ช่วยป้องกันไม่ให้ถูกกินโดยพวกสัตว์หน้าดินที่กินพืช กลุ่มปูแสมที่พบชายเลนหลาย
ชนิดเป็นกลุ่มที่กินพืช ปูแสมเหล่านี้สามรถแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือกลุ่มที่กินสาหร่ายขนาดใหญ่เป็น
หลักและกลุ่มที่กินใบไม้เป็นหลัก กลุ่มปูแสมที่กินสาหร่ายเป็นหลักจะมีส่วนปลายของก้ามปูมีลักษณะคล้าย
ช้อนส าหรับใช้ขูดสาหร่ายและอินทรียสารจากพื้นดิน ส่วนปลายของก้ามปูแสมที่กินใบไม้เป็นหลักจะมีลักษณะ
แหลมคมคล้ายมีดเล็กส าหรับใช้ฉีกทึ้งใบไม้ นอกจากนี้ในปูแสมที่กินใบไม้จะมีส่วนต้นของกระเพาะอาหาร
(gastric mill) เรียงด้วยฟัน ส าหรับช่วยบดและฉีกส่วนเส้นใยเหนียวและส่วนผนังเซลล์ของใบไม้อีกที่หนึ่ง
ภาพที่ 3.1 สัตว์หน้าดินกลุ่มเด่นที่กินพืชสีเขียวเป็นอาหาร (herbivores)
(ก) ฟอแรมมินิเฟอร่า (ข) ฮาร์แพคติคอยด์โคพิพอด (ค) หอยแปดเกล็ด (ง) หอยขี้นก
(จ) หอยหมวกเจ๊ก (ฉ) หอยเม่น
ที่มา : (ฉ) http://hk.on.cc/int/bkn/cnt/news/20150220/bknint-20150220144039627-0220_17011_001_cn.html
