Page 161 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์

การใช้ประโยชน์จากสัตว์หน้าดิน 143

(ก) วงจรชีวิตของเพรียงทราย (Perinereis spp.)

วงจรชีวิตของเพรียงทรายซึ่งระยะเวลาจากไข่ที่ถูกผสมและเติมโตจนเป็นตัวเต็มวัยพร้อมผสมพันธุ์ใช้
เวลา 4-6 เดือน ในช่วงการผสมพันธุ์เพรียงทรายเพศผู้และเพศเมียว่ายน ้าเป็นวงกลมจับคู่กัน เพรียงทรายจะ

ปล่อยไข่และน ้าเชื้อพร้อมกัน แม่เพรียงวางไข่ประมาณ 50,000-70,000 ฟอง หลังผสมพันธุ์พ่อแม่พันธุ์จะตาย

ไข่ที่ถูกผสมจะพัฒนาเป็นตัวอ่อนระยะแรกเรียกว่า trochophore แต่จะอยู่ภายในเปลือกหุ้มไข่อีกทีอยู่ในมวล
น ้า จากระยะนี้จะมีการเพิ่มจ านวนปล้องและมีส่วนขาที่พัฒนาดีเจริญเป็นระยะตัวอ่อน Nectochaetes ใน

ระยะ 3-7 วัน แล้วแต่ชนิด ตัวอ่อน Nectochaetes จะฝังตัวอยู่ในทรายและเจริญเป็นเพรียงทรายระยะวัยรุ่น

ภายใน 2-3 เดือน เมื่อเพรียงทรายวัยรุ่นเติบโตมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์และพร้อมจะผสมพันธุ์เมื่อมีอายุได้ 4-6
เดือน

(ข) การเพาะเลี้ยงเพรียงทราย

การเพาะเลี้ยงเพรียงทรายแบ่งออกได้เป็น 3 ขั้นตอน คือ
- การผสมพันธุ์เพรียงทราย

อาจท าได้โดยการน าเพรียงทรายพร้อมผสมพันธุ์มาใส่ในถังพลาสติกโดยใช้อัตราส่วนเพศผู้ : เพศเมีย

เท่ากับ 1 : 1 หรือในอัตราส่วน 2 : 1 เพรียงทรายเพศผู้และเพศเมียว่ายน ้าเป็นวงกลมพร้อมกันเพื่อปล่อยไข่
และน ้าเชื้อหลังผสมพันธุ์เพรียงทรายจะตาย ท าการกวนไข่และน ้าเชื้อให้ผสมประมาณ 30 นาที กวนไข่แล้ว

น าไปใส่ในถังพักพร้อมให้อากาศ อีกวิธีหนึ่งเป็นการผสมเทียมเพรียงทรายโดยการน าเพรียงทรายมาพร้อมผสม

พันธุ์มาตัดกลางตัวแล้วรัดน ้าเชื้อและไข่ผสมกันในอ่างน ้าพลาสติก กวนไข่แล้วน าไปพักในถังฟักพร้อมให้อากาศ
- การอนุบาลเพรียงทราย

การอนุบาลเพรียงทรายท าได้ท าได้โดยการฟักไข่ที่ผสมแล้วในถังพักที่มีน ้าเค็ม 30 psu อัตราความ

หนาแน่นของไข่ประมาณ 100,000 ฟองต่อปริมาตร 100 ลิตร ให้อากาศตลอดเวลา ไข่ที่ถูกผสมจะกลายเป็น
ตัวอ่อนเพรียงทรายระยะ Nectochetes ภายใน 3 วัน ตัวอ่อนระยะนี้จะเริ่มกินอาหารจึงต้องให้อาหารพวก

แพลงก์ตอนพืช Chaetoceros ในวันที่ 4 จากนี้ก็ท าการรวบรวมตัวอ่อนระยะ Nectochaete เพื่อเลี้ยงต่อ

จนถึงระยะเพรียงทรายวัยอ่อน 1 เดือน โดยอนุบาลในกระบะใส่ทรายที่หนาและมีน ้าทะเลความเค็ม 30 psu
อยู่เหนือพื้นทราย ช่วงการอนุบาลนี้จะให้อาหารส าเร็จรูปส าหรับกุ้งกุลาด าเบอร์ 1 วันละ 2 ครั้ง ความ

หนาแน่นที่เลี้ยงประมาณ 5,000 ตัวต่อกระบะ ต้องให้อากาศพ่นผ่านหัวทรายตลอดเวลา มีการเปลี่ยนถ่ายน ้า

1 ครั้งต่อสัปดาห์
- การเลี้ยงเพรียงทราย

เป็นการเลี้ยงเพรียงทรายจนได้ขนาดตลาดเพื่อการจ าหน่ายโดยเอาเพรียงทรายวัยอ่อนอายุ 1 เดือน

มาขยายเลี้ยงในถังเลี้ยงซึ่งเป็นถังกลมความจุประมาณ 350 ลิตร รองพื้นด้วยทรายน ้าจืดพร้อมมีระดับน ้าทะเล
ความเค็ม 30 pus สูงกว่าพื้นประมาณ 2-3 เซนติเมตร เลี้ยงด้วยความหนาแน่นประมาณ 10,000 ตัวต่อถัง

ช่วงนี้ต้องให้อาหารด้วยอาหารส าเร็จรูปส าหรับกุ้งกุลาด าเบอร์ 1