Page 160 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 160
การใช้ประโยชน์จากสัตว์หน้าดิน 142
ชนิด ด้วยกันคือ Perinereis nuntia พบมาฝั่งอ่าวไทยและ P. quatrefagesi ซึ่งเป็นกลุ่มเดิมฝั่งทะเลอันดามัน
ดังภาพที่ 5.13 เพรียงทรายเป็นที่ต้องการสูงในอุตสาหกรรมการเพาะเลี้ยงสัตว์น ้า เช่นสัตว์น ้าเศรษฐกิจ
โดยเฉพาะกุ้งทะเล ปูม้า ปูทะเลและปลาทูหลายชนิด นอกจากนี้ยังเป็นอาหารส าคัญส าหรับปลาและสัตว์น ้า
สวยงาม เช่น ปลาการ์ตูน ปลาสลิดหิน ปลาน ้าจืดสวยงามหลายชนิดและกุ้งสวยงาม เช่น กุ้งนักเลง กุ้งมดแดง
และกุ้งเปบเปอร์มินท์ เป็นต้น เพรียงทรายมีคุณค่าทางโภชนาการสูงมาก ทั้งนี้เพรียงทรายที่ได้จากการ
เพาะเลี้ยงมีโปรตีนสูงถึงร้อยละ 15-24 ไขมันร้อยละ 17.80 และให้พลังงานสูงถึง 379.38 กิโลกรัมแคลอรีต่อ
น ้าหนักเพรียงทรายเปียก 100 กรัม เพรียงทรายเป็นอาหารพ่อแม่พันธุ์กุ้งทะเลและปลาสวยงาม เนื่องจากมี
คุณสมบัติส าคัญคือมีกรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัว (PUEAS) โดยเฉพาะ n3–c22 และ n3–c28 ซึ่งจ าเป็นในการผลิต
ลูกพันธ์สัตว์น ้าที่มีคุณภาพ นอกจากนี้ยังสร้างฮอร์โมน Prostragladin ในเนื้อเยื่อซึ่งมีความส าคัญต่อการ
พัฒนาการสร้างเซลล์สืบพันธุ์ของสัตว์น ้า อีกทั้งเป็นตัวเร่งให้แม่พันธุ์สัตว์น ้ามีการเจริญของไข่อ่อนและตกไข่ได้
เร็วขึ้น เพรียงทรายมีสาร Carotenoid ซึ่งเป็นสารเร่งสีเขียว สีเหลืองและสีแดงในสัตว์น ้าช่วยเพิ่มความ
สวยงามให้สัตว์น ้า ดังนั้นจะเห็นได้ว่าเพรียงทรายเป็นที่ต้องการอย่างมากในอุตสาหกรรมการเพาะเลี้ยงสัตว์น ้า
ซึ่งปริมาณเพรียงทรายตามธรรมชาติไม่สามารถรองรับความต้องการของตลาดได้ เพรียงทรายจากโรงเพาะฟัก
จึงเป็นที่ต้องการของตลาดสูง ราคาขายสูงถึง 500-800 บาทต่อกิโลกรัม นอกจากนี้เพรียงทรายจากโรงเพาะ
ฟักยังปราศจากเชื้อโรคจ าพวกไวรัส แบคทีเรียและพยาธิ ซึ่งจะพบโอกาสติดโรคในแม่พันธุ์กุ้งถ้าใช้เลี้ยงด้วย
เพรียงทรายจากแหล่งธรรมชาติ ในวิทยาการสมัยใหม่ที่ก้าวหน้ามีการศึกษาพัฒนาเทคนิคเพื่อสกัดเลือดเพรียง
ทรายเพื่อใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ เลือดเพรียงทรายมีคุณสมบัติเป็นยาปฏิชีวนะยับยั้งการเติบโตของ
แบคทีเรียแกรมบวก แบคทีเรียแกรมลบและเชื้อรา
ภาพที่ 5.13 เพรียงทรายชนิดเด่น Perinereis nuntia ที่นิยมเลี้ยงในประเทศไทย
(ก) รูปร่างลักษณะทั้งตัว (ข) ส่วนหัว
ที่มา : (ก) https://www.flickr.com/photos/a_semenov/12228012264
(ข) Glasby et al (2006)
