Page 164 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 164
การใช้ประโยชน์จากสัตว์หน้าดิน 146
- การอนุบาลและการเลี้ยง
น าลูกปูนาที่ออกจากแผ่นท้องของแม่ปูแล้ว 1- 5 วันมาอนุบาลต่อในบ่อดินหรือบ่อซีเมนต์ที่ใส่ดิน
เหนียวและมีแอ่งน ้าขัง ช่วงนี้ให้อาหารด้วยไข่ขาวหรืออาหารเม็ด ต้องอนุบาลด้วยจ านวนความหนาแน่นที่
เหมาะสมกับขนาดของบ่อที่ใช้ในการอนุบาล หลังการอนุบาลปูวัยอ่อนได้ 1-2 เดือน ปูนาจะมีขนาดใหญ่ขึ้น
สามารถแยกเลี้ยงได้ ซึ่งช่วงนี้เป็นช่วงการขุนปูนาหรือเลี้ยงปูนาให้เติบโตมีน ้าหนักตัวเพิ่มขึ้นก็ใช้บ่อซีเมนต์เลี้ยง
ได้ ใช้เวลาเลี้ยงและขุนปูนาประมาณ 6-8 เดือน ถึงจะได้ขนาดที่ตลาดต้องการคือขนาดตัวมีน ้าหนัก 200 กรัม
หรือ 15 ตัวต่อกิโลกรัม อาหารที่ใช้เลี้ยงเป็นอาหารเม็ด ราคาที่ซื้อขายกันในตลาดคือประมาณ 100-180 บาท
ต่อกิโลกรัม ส่วนพ่อแม่พันธุ์ปูนามีราคาแพงถึงคู่ละ 100 บาท
(2) การเลี้ยงหอยขม (pond snails)
หอยขมเป็นหอยน ้าจืดเป็นหอยฝาเดียวในวงศ์ Viviparidae หอยขมมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า
Filopaludina martensi martensi ซึ่งเป็นชนิดที่เป็นอาหารและท าการเพาะเลี้ยง ลักษณะของหอยขมชนิดนี้
คือมีเปลือกหนาปานกลาง ผิวเปลือกเรียบ สีเปลือกด้านนอกเป็นสีน ้าตาลอมด าจนถึงสีด าซึ่งขึ้นกับ
สภาพแวดล้อม เปลือกหอยขมเป็นรูปทรงกรวยขดเป็นเกลียว เวียนขวา ขนาดของเกลียวจะเรียงขนาดจากใหญ่
ไปหาเล็กที่บริเวณยอดเปลือกที่มีลักษณะแหลม บนเปลือกหอยมีลายเส้นขนาดเล็กพาดเป็นวงเรียงซ้อนเป็น
แนวขวางของเปลือกหอยดังภาพที่ 5.15
ภาพที่ 5.15 หอยขม (pond snails) Filopaludina martensi martensi
เราพบหอยขมกระจายอยู่ตามแหล่งน ้านิ่ง อาศัยอยู่ในระดับน ้าผิวน ้าจนถึงระดับลึกประมาณ 2 เมตร
ตามบ่อน ้า บ่อเลี้ยงปลา ล าคลองและหนองบึงต่าง ๆ หอยขมชอบเกาะรวมกลุ่มบริเวณเริ่มตลิ่งที่มีโคลนและมี
ซากใบไม้ทับถม หอยขมจะใช้แผ่นเท้าคืบคลานบนดินหรือตามกิ่งไม้เพื่อกินตะไคร่น ้าที่ขึ้นตามกิ่งไม้ ช่วงเวลา
กลางคืนหอยขมจะขึ้นมาบริเวณริมตลิ่ง ส่วนในตอนกลางวันที่แดดจัดหอยขมจะเคลื่อนที่ลงที่ลึก หอยขมจะกิน
พวกแพลงก์ตอนพืชและสัตว์ขนาดเล็ก ตะไคร่น ้า พืชน ้าตลอดจนซากอินทรียสารในดิน หอยขมกินอาหารโดย
