Page 157 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 157
การใช้ประโยชน์จากสัตว์หน้าดิน 139
ความส าเร็จในการเพาะหนอนแดงขึ้นอยู่กับหลักการ 3 ประการ คือ 1) การมีอาหารอุดมสมบูรณ์
โดยมีซากอินทรียสารที่เน่าเปื่อยให้เป็นอาหารหนอนแดง รวมทั้งเป็นวัสดุส าหรับสร้างรังหรือปลอกหุ้มตัว 2)
บ่อเพาะหนอนแดงต้องอยู่ในที่ลมสงบโดยการสร้างแผงก าบังลมไว้ด้วย ทั้งนี้เพราะแมลงริ้นน ้าจืดรอบวางไข่ใน
บริเวณที่น ้านิ่งลมสงบ ในบ่อเพาะหนอนแดงต้องมีซากอินทรียสารที่เน่าเปื่อยเพื่อส่งกลิ่นชักจูงให้แมลงน ้าจืดมา
ผสมพันธุ์และวางไข่ 3) บ่อเพาะหนอนแดงจ าเป็นต้องมีการป้องกันศัตรูของหนอนแดง ได้แก่ ตัวอ่อนแมลงปอ
ลูกกบ ลูกเขียดและลูกปลา เป็นต้น หนอนแดงที่ขายเป็นอาหารสัตว์น ้าวัยอ่อนมีราคาสูงถึงกิโลกรัม 20 บาท
ซึ่งถ้าเพาะได้ส าเร็จเป็นปริมาณมากสามารถยึดเป็นอาชีพได้ (ส ารวย เสร็จกิจ, 2533)
(ข) การเพาะหนอนแดงในบ่อซีเมนต์สรุปได้ 5 ขั้นตอน (เสน่ห์ ผลประสิทธิ์, 2550) ดังต่อไปนี้
- การเตรียมบ่อ
บ่อซีเมนต์ที่เตรียมส าหรับเพาะหนอนแดงต้องมีการล้างท าความสะอาดและตากบ่อให้แห้งอีก 1-2
วัน พร้อมกับต้องมีการสร้างแผงบังลมไว้ด้วย
- การเตรียมน ้า
น ้าที่ใช้เลี้ยงควรเป็นน ้าที่สูบจากคลอง หนองบึงหรือบ่อที่อยู่ใกล้เคียง ก่อนจะสูบน ้าใส่บ่อซีเมนต์ต้อง
ท าการกรองน ้าด้วยผ้ากรองแพลงก์ตอนก่อนที่จะเทลงบ่อซีเมนต์เป็นการก าจัดศัตรูและคู่แข่งหนอนแดง
ตรวจดูคุณภาพน ้าให้เหมาะสม
- การเตรียมอาหาร
การเตรียมอาหารในบ่อที่เพาะหนอนแดงมีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ เพื่อสร้างกลิ่นล่อให้แมลงน ้า
จืดมาวางไข่ ประการที่สองเป็นการเตรียมอาหารไว้เลี้ยงหนอนแดงและเพื่อจัดหาวัตถุส าหรับสร้างรัง หรือ
ปลอกไว้ให้หนอนแดง อาหารที่ใช้เลี้ยงหนอนแดงมักเป็นพวกกากถั่ว ปลาป่นและร าละเอียดผสมในอัตราส่วน
1:1:1 หรือใช้กากถัวเหลืองผสมกับอาหารเม็ดที่ใช้เลี้ยงปลาหรืออาหารไก่อาหารหมูอย่างใดอย่างหนึ่งใน
ปริมาณเท่ากัน น าอาหารที่ผสมนี้ใส่ลงในบ่อเพื่อท าการหมัก 2-3 วันแล้วจึงเติมน ้าลงในบ่อ
- การเก็บเกี่ยวผลผลิต
เมื่อเริ่มท าการเพาะหนอนแดงในบ่อซีเมนต์แล้ว ภายในวันที่ 7 ก็สามารถเก็บเกี่ยวหนอนแดงได้ การ
เก็บเกี่ยวหนอนแดงท าได้โดยการช้อนด้วยสวิงในช่วงเวลา 11.00–15.00 น. ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่หนอนแดงออก
จากปลอกและลอยตัวขึ้นผิวน ้าท าให้สามารถช้อนได้ง่ายขึ้น เราสามารถเก็บเกี่ยวหนอนแดงได้วันละ 1 ครั้ง
ต่อเนื่องไปเป็นเวลา 20 – 30 วัน หลังจากเวลา 20 – 30 วัน ผลผลิตหนอนแดงมักลดลงเนื่องจากมีแมลงอื่นมา
รบกวน ดังนั้นจึงควรล้างบ่อและเตรียมการเพาะหนอนแดงใหม่ต่อไป
- การเพิ่มอาหารให้หนอนแดงในระหว่างการผลิต
ผลผลิตของหนอนแดงจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับคุณภาพและปริมาณอาหารที่เพียงพอ ดังนั้นจึงควรมี
การเติมอาหารลงในบ่อทุก ๆ 3-7 วันนอกจากนี้ต้องมีการตรวจคุณภาพน ้าในบ่ออย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง
เพื่อรักษาคุณภาพน ้าในบ่อให้เหมาะสมต่อเนื่อง
