Page 104 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 104
การปรับตัวของสัตว์หน้าดินในแหล่งน ้า 86
ภาพที่ 3.14 การสืบพันธุ์แบบไม่มีเพศสลับกับการสืบพันธุ์แบบมีเพศที่พบในกลุ่มไนดาเรีย
ที่มา : ณิฏฐารัตน์ ปภาวสิทธิ์ และอัจฉราภรณ์ เปี่ยมสมบูรณ์ (2540)
การสืบพันธุ์ในไส้เดือนทะเลแบบมีเพศโดยการแยกเพศระหว่างเพศเมียและเพศผู้ จะมีรูปแบบการ
ผสมพันธุ์ 3 แบบ คือ 1) การผสมพันธุ์โดยปล่อยเชื้อสืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมียลงในน ้าช่วงเดียวกันแล้วพัฒนา
เป็นตัวอ่อนไส้เดือนทะเลที่ด ารงชีวิตเป็นแพลงก์ตอนในรูปแบบที่ตัวอ่อนสามารถหาอาหารกินเองได้
(planktotrophic larvae) หรือเป็นตัวอ่อนที่มีอาหารจากแม่เลี้ยงดูระยะหนึ่ง (lecithotrophic larvae) 2)
อาจผสมพันธุ์แล้วตัวอ่อนไส้เดือนทะเลได้รับการเลี้ยงดูในเปลือกหุ้ม และ 3) ในรูปแบบสุดท้ายคือการออกลูก
เป็นตัว (viviparity) ช่วงเวลาที่ตัวอ่อนไส้เดือนทะเลด ารงชีพเป็นแพลงก์ตอนจนถึงช่วงระยะลงเกาะกับพื้นดิน
นั้นจะต่างกันในแต่ละชนิด เราพบว่าช่วงระยะเวลาในการด ารงชีพเป็นแพลงก์ตอนอาจใช้เวลาเป็นหลายชั่วโมง
ไปจนถึงระยะเวลานาน 2 เดือนก็มี ตัวอ่อนไส้เดือนระยะนี้มักมีรูปร่างเรียวยาวและล าตัวแบ่งเป็นหลายปล้อง
ไส้เดือนทะเลครอบครัว Spionidae ซึ่งพบมากในบริเวณพื้นดินมีปริมาณอินทรียสารสูงจะมีรูปแบบการ
สืบพันธุ์ที่เอื้อให้เกิดการสร้างกลุ่มประชากรใหม่อย่างรวดเร็ว (rapid colonization) บริเวณพื้นท้องทะเล การ
สืบพันธุ์ในไส้เดือนทะเลสกุล Prionospio เป็นการสืบพันธุ์โดยแยกเพศระหว่างเพศผู้และเพศเมีย การผสมพันธุ์
เกิดขึ้นเมื่อไส้เดือนทะเลปล่อยเชื้อสืบพันธุ์เพศผู้และเพศเมียในน ้าในช่วงเดียวกันแล้วพัฒนาเป็นตัวอ่อนไส้เดือน
ทะเลที่เป็นแพลงก์ตอนที่สามารถหาอาหารกินเองได้ในน ้า ภาพที่ 3.15 เป็นวงจรชีวิตของไส้เดือนทะเล
Prionospio (Prionospio) membranacea ซึ่งเป็นกลุ่มเด่นบริเวณชายฝั่งทะเลศรีราชา จังหวัดชลบุรี
