Page 110 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 110
การปรับตัวของสัตว์หน้าดินในแหล่งน ้า 92
ด้วยเพื่อท าให้ศัตรูตกใจ กลุ่มหอยสองฝาเช่นหอยแครงจะสามารถกระโดดหนีการจับกินได้อย่างรวดเร็วโดย
ใช้ส่วนเท้าของมันเป็นแรงส่งในการกระโดด ดังภาพที่ 3.19 หมึกจะว่ายน ้าอย่างรวดเร็วเมื่อถูกจู่โจมใน
ขณะเดียวกันก็จะปล่อยหมึกสีด าออกมาในน ้าด้วย เพื่อท าให้ศัตรูตกใจและน ้าขุ่นมองไม่เห็นตัวมันในขณะที่
มันว่ายน ้าหนีไป ปลิงทะเลก็ใช้กลยุทธเช่นเดียวกับหมึกโดยการส ารอกอวัยวะ Cuverian organ ที่อยู่ภายใน
ตัวออกมา เมื่อสัมผัสกับน ้าทะเลจะกลายเป็นใยเหนียวพันตัวศัตรูได้ หรือปลิงทะเลอาจส ารอกส่วนต้นของ
ทางเดินอาหารออกมา (Evisceration) ในปลิงทะเลพบได้บ่อยมาก
ภาพที่ 3-19 การหลบหนีศัตรูอย่างรวดเร็วในสัตว์หน้าดิน
ที่มา : (ก) Carefoot (1977)
(ข) https://ocean.si.edu/ocean-life/invertebrates/humboldt-squid-shoots-ink
(ค) ณิฏฐารัตน์ ปภาวสิทธิ์ และอัจฉราภรณ์ เปี่ยมสมบูรณ์ (2540)
ในปูทะเลหลายชนิดนอกจากจะพบว่ามีก้ามใหญ่ส าหรับหนีบศัตรูและใช้จับเหยื่อแล้ว ยังพบว่าปู
มักจะชอบสลัดก้ามที่ใช้หนีบศัตรูแล้ววิ่งหนีไปได้ นอกจากนี้ยังพบว่าการพรางตัว (camouflage) เป็นกลยุทธ
หนึ่งที่พบได้ในสัตว์หน้าดิน โดยการที่มีสีสันที่พรางตา รูปทรง หรือการที่มีวัตถุต่าง ๆ มาติดกับตัวเพื่อใช้ในการ
พรางตัวไม่ให้ศัตรูหรือผู้ล่าเห็น เช่นปูเสฉวนอาศัยอยู่ในเปลือกหอยเพื่อป้องกันตัวที่อ่อนนุ่มและป้องกันตัวเอง
จากผู้ล่า ปูที่อาศัยอยู่ตามแนวปะการัง เช่น Majoidea (spider crabs) และ Dromid crabs จะมีขาเดิน 1-2
