Page 69 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 69
แหล่งอาศัยของสัตว์หน้าดิน 51
ภาพที่ 2.13 กำรขุดรูของปูก้ำมดำบในดินตะกอนในป่ำชำยเลน
(3) ควำมเค็ม
ควำมเค็มในป่ำชำยเลนทั้งควำมเค็มในมวลน ้ำและควำมเค็มในดินมีควำมส ำคัญในกำรก ำหนด
ขอบเขตกำรกระจำยของสัตว์หน้ำดิน เช่น ปูก้ำมดำบ กุ้งทะเลและปูแสม เป็นต้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับควำมทนทำน
ของสัตว์แต่ละชนิดต่อกำรเปลี่ยนแปลงควำมเค็ม Lockwood (1976) ได้สรุปกระบวนกำรควบคุมน ้ำและเกลือ
แร่ในสัตว์หน้ำดินเมื่อมีกำรเปลี่ยนแปลงควำมเค็มในสภำพแวดล้อมดังต่อไปนี้
1. ลดกำรสัมผัสและดูดซึมน ้ำและเกลือแร่ผ่ำนบริเวณผิวล ำตัว
2. ควบคุมปริมำณเกลือแร่ภำยในตัวโดยกำรดูดซึมปริมำณเกลือแร่ที่ขำด และกำรก ำจัดปริมำณ
เกลือแร่ส่วนที่เกินออกมำภำยนอก
3. ควบคุมปริมำณน ้ำภำยในตัว
4. กำรเก็บกักหรือสงวนเกลือแร่โดยกระบวนกำรกรองของอวัยวะขับถ่ำย เช่น ไตและอวัยวะที่ใช้ใน
กำรกรองน ้ำและอำหำรเช่นเหงือก
5. ควบคุมควำมเข้มข้นของน ้ำและเกลือแร่ในระดับเซลล์ ซึ่งต้องอำศัยท ำงำนของกลุ่มกรดอะมิโน
(amino acids) และอินทรียสำรภำยในตัวสัตว์
ปูก้ำมดำบและปูแสมจะมีควำมสำมำรถในกำรควบคุมน ้ำและเกลือแร่ภำยในตัวได้ดี คือเมื่อควำม
เค็มของน ้ำในแหล่งอำศัยลดลงต ่ำเนื่องจำกมีปริมำณน ้ำจืดหรือปริมำณน ้ำฝนไหลลงมำมำก ปูพวกนี้จะปรับตัว
ให้ควำมเข้มข้นของของเหลวในตัวหรือภำยในเลือดให้สูงกว่ำปริมำณควำมเข้มข้นของสำรละลำยภำยนอก และ
ในทำงกลับกันเมื่อควำมเค็มของน ้ำภำยนอกสูงขึ้นเนื่องจำกมีน ้ำขึ้นหรือน ้ำทะเลหนุน ปูเหล่ำนี้ก็จะปรับควำม
เข้มข้นภำยในเลือดในตัวต ่ำกว่ำน ้ำภำยนอก นอกจำกนี้ปูยังสำมำรถลดกำรสัมผัสและกำรดูดซึมน ้ำและเกลือแร่
