Page 63 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 63
แหล่งอาศัยของสัตว์หน้าดิน 45
(6) ควำมขุ่นของน ้ำ
ควำมขุ่นของน ้ำในบริเวณปำกแม่น ้ำขึ้นอยู่กับควำมลึกและกำรแลกเปลี่ยนระหว่ำงมวลน ้ำจืดและน ้ำ
ทะเล ควำมขุ่นของน ้ำมีกำรเปลี่ยนแปลงตำมรอบวัน เนื่องจำกอิทธิพลน ้ำขึ้นน ้ำลงแล้วยังมีกำรเปลี่ยนแปลง
ตำมฤดูกำลขึ้นอยู่กับปริมำณน ้ำฝนและปริมำณน ้ำท่ำในฤดูฝนและฤดูแล้ง ควำมขุ่นของน ้ำบริเวณปำกแม่น ้ำ
ค่อนข้ำงสูงซึ่งจะมีผลท ำให้อัตรำกำรสังเครำะห์แสงของพืชและสำหร่ำยลดลง นอกจำกนี้ยังมีผลต่อกำรกรอง
อำหำรของสัตว์หน้ำดินกลุ่มที่กรองกินอำหำรจำกน ้ำเช่นหอยสองฝำ ท ำให้อัตรำกำรกรองกินอำหำรลดลง
เนื่องจำกน ้ำมีควำมขุ่นและมีตะกอนที่อุดตันอวัยวะที่ใช้ในกำรกรอง ควำมขุ่นของน ้ำมีผลต่อกำรหำยใจของสัตว์
หน้ำดินท ำให้อวัยวะที่ใช้ในกำรหำยใจอุดตันหรืออำจปกคลุมผิวและตัวของสัตว์หน้ำดินท ำให้ตำยได้
(7) ลักษณะดินตะกอนและปริมำณอินทรียสำร
ลักษณะดินตะกอนที่พบบริเวณปำกแม่น ้ำมีตั้งแต่ขนำดตะกอนหยำบเป็นดินทรำย เป็นดินทรำย
ละเอียดไปจนถึงดินโคลนที่มีอนุภำคดินขนำดเล็ก ขนำดของดินตะกอนที่พบจะสัมพันธ์กับปริมำณอินทรียสำรที่
เป็นแหล่งอำหำรที่ส ำคัญของสัตว์หน้ำดินที่อำศัยอยู่บริเวณนี้ เรำพบว่ำชนิดและขนำดดินตะกอนมี
ควำมสัมพันธ์กับกำรกินอำหำรของสัตว์หน้ำดิน ในบริเวณดินโคลนที่มีขนำดอนุภำคตะกอนเล็กกว่ำ 0.09
มิลลิเมตร เรำพบสัตว์หน้ำดินกลุ่มที่กินอินทรีย์สำรทั้งกลุ่ม deposit feeders และ detritus feeders กลุ่ม
สัตว์หน้ำดินที่กรองกินอำหำรจำกมวลน ้ำ (filter feeders) จะพบอำศัยในดินทรำยขนำดตะกอน 0.12-0.14
มิลลิเมตร และผู้ล่ำ (predators) มักจะเป็นกลุ่มสัตว์หน้ำดินที่อำศัยอยู่ในดินทรำยหยำบที่มีขนำดอนุภำค
ตะกอนขนำดใหญ่เกิน 0.5 มิลลิเมตร ซึ่งมักเป็นบริเวณที่มีสำรอินทรีย์ต ่ำ ดังภำพที่ 2.8 บริเวณปำกแม่น ้ำหลำย
แห่งมักมีควำมเสื่อมโทรมของแหล่งน ้ำเนื่องจำกรับอิทธิพลจำกมลภำวะจำกบ้ำนเรือนที่อยู่อำศัยและมลภำวะ
จำกกำรปล่อยน ้ำเสียจำกโรงงำนอุตสำหกรรม ลักษณะดินตะกอนละเอียดหรือดินโคลนที่พบในบริเวณนี้จะเก็บ
กักสำรมลพิษไว้ได้มำกท ำให้เกิดเป็นบริเวณที่มีสำรอินทรีย์สูง (organic enrichment) ซึ่งลักษณะดินตะกอน
ดังกล่ำวมักมีสีด ำของก๊ำซไข่เน่ำหรือซัลไฟด์อยู่ด้วย พบว่ำมีสัตว์หน้ำดินบำงกลุ่มเท่ำนั้นที่ปรับตัวอยู่บริเวณนี้ได้
เช่นกลุ่มไส้เดือนตัวกลมทะเล (nematodes) และไส้เดือนทะเล (polychaetes) บำงชนิดในวงศ์ Spionidae
เป็นต้น
