Page 10 - Ebook_AGRI_9-1

วารสารเกษตรหันตรา ปีที่ 9 ฉบับที่ 1 ประจ าเดือน มกราคม - เมษายน 2566 Kaset Huntra Gazette Vol.9 No.1 January - April 2023

โรคแอนแทรคโนส (Anthracnose disease)

และการควบคุม

โรคแอนแทรคโนส (anthracnose disease) (รูปที่ 1) ปัจจุบันมีการประยุกต์ใช้หลากหลายวิธีในการควบคุม
เกิดจากการเข้าท าลายของเชื้อราในสกุล Colletotrichum ปัจจุบัน โรคและเชื้อสาเหตุดังกล่าว เช่น การควบคุมแบบชีววิธี (biological

มีรายงานการเข้าท าลายพืชมากกว่า 500 ชนิด ทั่วโลก [1] control) โ ด ย ก า ร ใ ช้ เ ชื้ อ ร า Trichoderma spp.
ส่งผลกระทบต่อผลผลิตทางการเกษตรทั้งในระยะแปลงปลูก เชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus subtilis รวมถึงยีสต์และจุลินทรีย์

รวมถึงระยะก่อน และหลังเก็บเกี่ยว ก่อให้เกิดความเสียหาย อื่น ๆ นอกจากนี้ยังมีการใช้น้ าร้อน (hot water) สารผสมอาหาร

ทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพ จากข้อมูลของ Bincader et al. (2022) (food additives) และอนุภาคนาโน (nano particles) เพื่อการ
[2] พบว่าเชื้อราสกุลดังกล่าวมีความหลากหลายทางชีวภาพที่ ควบคุมโรคที่ติดมากับเมล็ดพันธุ์ และผลผลิตหลังการเก็บเกี่ยว

ค่อนข้างสูง รวมถึงมีความทับซ้อนของสปีชีส์ (species complex) ที่ เป็นต้น [6,7] แต่วิธีการที่นิยมมากคือการใช้สารเคมี เนื่องจาก

มาก [3-5] ท าให้ในปัจจุบันการจ าแนกเชื้อราในสกุลนี้ จ าเป็นต้อง มีประสิทธิภาพที่ชัดเจน เห็นผลรวดเร็ว นอกจากนี้สารเคมีป้องกัน

อาศัยข้อมูลทางด้านสัณฐานวิทยา การเข้าท าลายพืช และข้อมูล ก าจัดยังมีรูปแบบการใช้ที่หลากหลาย เหมาะส าหรับการควบคุม

ทางอณูชีวโมเลกุลในการสนับสนุนการระบุสปีชีส์ เพื่อประโยชน์ ในทุกกระบวนการตั้งแต่ระยะแปลงปลูกจนถึงหลังการเก็บเกี่ยว
ในด้านการจัดการกลยุทธ์ส าหรับควบคุมต่อไป สารเคมีหลายกลุ่มมีรายงานถึงความสามารถ

ในการควบคุมโรคและเชื้อสาเหตุโรคแอนแทรคโนสได้
โดยแต่ละสารเคมีจะมีกลไกการออกฤทธิ์ (mode of action)

แตกต่างกัน เช่นสารเคมีในกลุ่ม quinone outside inhibitors
(QoI) มีกลไกในการรับรู้ระบบหายใจ (respiration) ของเชื้อรา

สารเคมีในกลุ่ม benzimidazole มีกลไกในการยับยั้ง

ก า ร แ บ่ ง เ ซ ล ล์ แ บ บ mitosis ข อ ง เ ชื้ อ ร า ส า ร เ ค มี

กลุ่ม DeMethylation Inhibitors (DMI) ยับยั้งและรบกวน
กระบวนการสังเคราะห์สเตรียรอยด์บริเวณผนังเซลล์

เชื้อรา เป็นต้น [8] แต่การใช้สารเคมีชนิดเดิม ซ้ ากันเป็นระยะ

เวลานาน อาจส่งผลให้เชื้อราเกิดการกลายพันธุ์และ

แสดงความต้านทานต่อสารเคมีได้ โดยเฉพาะในกลุ่ม
benzimidazole ได้แก่ เบลโนมิล คาร์เบนดาซิมไทโอฟาเนต

เมทิล เป็นต้น ซึ่งความต้านทานของเชื้อราสามารถตรวจสอบได้

รูปที่ 1 อาการของโรคแอนแทรคโนสบนพืชอาศัยที่เกิดจากเชื้อรา ทั้งการศึกษาบนอาหารพิษ (poisoned food technique)

ในสกุล Colletotrichum หรือการเปลี่ยนแปลงในระดับอณูชีวโมเลกุล [9]
แหล่งที่มา: Cannon et al. (2012) [1]

- 10 -