Page 35 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 35
ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสัตว์หน้าดิน 17
ภาพที่ 1.12 สัตว์หน้าดินขนาดใหญ่ (macrofauna) (ก) ปูแสมสกุล Perisesarma (ข) ปูแสมฟันสกุล
Metaplax (ค) ปูก้ามดาบสกุล Uca (ง) หอยขี้นกสกุล Littorina (จ) หอยกะทิสกุล Neritina
(ฉ) หอยจอบสกุล Pinna (ช) หอยตลับสกุล Meretrix (ซ) ไส้เดือนทะเลสกุล Scoloplos
(ฌ) ไส้เดือนทะเลสกุล Heteromastus (ญ) ไส้เดือนทะเลสกุล Notomastus
(2) สัตว์หน้าดินขนาดเล็ก (meiofauna) หมายถึงสัตว์หน้าดินที่มีขนาดอยู่ระหว่าง 63 ไมครอน ถึง
0.5 มิลลิเมตร พบอยู่ในแหล่งอาศัยทุกลักษณะทั้งในระบบนิเวศน ้าจืดและทะเล พื้นดินเป็นทรายหรือดินโคลน
ตัวอย่างเช่น ไส้เดือนตัวกลม (free-living nematode) ฟอแรมมินิเฟอแรน และโคพีพอด (harpacticoid
copepod) เป็นต้น ดังภาพที่ 1.13
สัตว์หน้าดินขนาดเล็กมักพบอาศัยอยู่ในช่องว่างระหว่างดินตะกอน (interstitial water) จึงเรียก
สัตว์หน้าดินเหล่านี้ว่า interstitial fauna ซึ่งอาจแบ่งออกเป็น 2 พวก คือพวกที่เป็นสัตว์หน้าดินขนาดเล็กอย่าง
ถาวร (permanent meiofauna) และพวกที่เป็นสัตว์หน้าดินขนาดเล็กเฉพาะช่วงวัยอ่อนหรือเรียกว่าแบบ
ชั่วคราว (temporary meiofauna) (จิตติมา อายุตะกะ, 2544) สัตว์หน้าดินขนาดเล็กแบบชั่วคราวเช่นตัวอ่อน
ของพวกไส้เดือนทะเลและหอยสองฝา สัตว์หน้าดินในกลุ่มนี้มีการศึกษาน้อยเนื่องจากมีขนาดตัวเล็กจึงต้องมี
วิธีการเก็บตัวอย่างและการศึกษาที่เฉพาะ สัตว์หน้าดินขนาดเล็กมีความส าคัญในการเป็นอาหารของสัตว์หน้า
ดินขนาดใหญ่ สัตว์น ้าและปลาชนิดต่าง ๆ และบทบาทที่ส าคัญในระบบนิเวศแหล่งน ้าคือการย่อยสลายอินทรีย
สารให้เกิดการหมุนเวียนของธาตุอาหารในระบบนิเวศแหล่งน ้า
