Page 38 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 38
ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสัตว์หน้าดิน 20
(macro algae) สาหร่าย (filamentous algae) ซากของครัสตาเซียน (crustacean debris) และซากชิ้นส่วน
ที่จ าแนกไม่ได้ (unidentified debris) และจากการทดลองอัตราการบริโภค (consumption rate) และอัตรา
การเลือกชนิดอาหาร (preference rate) ของปูแสมโดยใช้ใบโกงกางใบเล็ก (Rhizophora apiculata) ในตู้
ทดลองพบว่าใบโกงกางสีเขียวและสีน ้าตาลเป็นแหล่งอาหารที่ปูแสมชอบกินมากที่สุด
(2) พวกที่กินสัตว์อื่นเป็นอาหาร (carnivores)
สัตว์หน้าดินที่ด ารงชีพเป็นผู้ล่าเหยื่อ (predator) ซึ่งเป็นพวกที่กินสัตว์อื่นเป็นอาหาร จะมีการ
ปรับตัวในลักษณะต่าง ๆ เพื่อให้สามารถจับเหยื่อกินเป็นอาหาร เช่น การเคลื่อนที่อย่างรวดเร็ว มีเขี้ยวส าหรับ
จับ กัดและฉีกเหยื่อ เช่น ไส้เดือนทะเลสกุล Nereis และ Glycera (ภาพที่ 1.15) เป็นพวกที่เคลื่อนที่ได้รวดเร็ว
มีงวง (proboscis) ที่สามารถยืดหรือหดได้ และที่บริเวณส่วนปลายจะมีเขี้ยวแหลมใช้ส าหรับจับและฉีกเหยื่อ
จ าพวกสัตว์หน้าดินอื่นที่มีขนาดเล็กกว่าเป็นอาหาร
ภาพที่ 1.15 ไส้เดือนทะเล Hemipodus borealis (วงศ์ Glyceridae) ก าลังกินไส้เดือนทะเลกลุ่มหนอนเกล็ด
(scale worm)
ที่มา : Fauchald and Jumars (1979)
ในพวกไส้เดือนทะเลวงศ์ Nereididae ซึ่งสามารถเคลื่อนที่ได้รวดเร็ว มีรยางค์ที่เรียกว่าพาราโปเดีย
(parapodia) ที่ใช้ส าหรับเคลื่อนที่ตามล่าเหยื่อได้อย่างรวดเร็ว บริเวณส่วนหัวมีตาจ านวนสองคู่ที่พัฒนาอย่างดี
ส าหรับการมองเห็น และมีเขี้ยวที่แข็งแรงส าหรับกัดฉีกเหยื่อ รวมทั้งมีปุ่มฟันขนาดเล็กจ านวนมาก อาหารของ
ไส้เดือนทะเลวงศ์นี้เป็นพวกสาหร่าย พืช สัตว์ขนาดเล็กและซากพืชซากสัตว์ (ภาพที่ 1.16) ปูทะเลมีก้ามสอง
ข้างขนาดใหญ่แข็งแรงใช้ส าหรับจับเหยื่อหรือบีบเปลือกหอยฝาเดียว ปูแสมหรือปูก้ามดาบให้แตก และกัดเหยื่อ
เป็นชิ้นเล็กด้วยฟันหรือแมนดิเบิล (mandible) ก่อนกลืนลงสู่กระเพาะอาหารเพื่อท าการย่อยต่อไป ตัวอย่าง
สัตว์หน้าดินที่เป็นผู้ล่ากลุ่มอื่น ๆ ได้แก่ ดาวทะเล ปูทะเล หนอนสายพาน (ribbon worm) ดอกไม้ทะเลและ
ปะการัง เป็นต้น
