Page 42 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์

ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสัตว์หน้าดิน 24

สัตว์หน้าดินที่กรองอาหารจากมวลน ้าที่มีอวัยวะกรองอาหารโดยส่วนเหงือกหรือรยางค์ส่วนหนวด

ส่วนใหญ่จะมีการคัดเลือกขนาดของอาหารที่กรองกิน มีสัตว์หน้าดินอีกกลุ่มหนึ่งที่มีการกรองกินอาหารจากน ้า
คล้ายคลึงกันโดยการยื่นส่วนเหงือกหรือรยางค์ส่วนหนวดพร้อมกับปล่อยสารเมือกออกมาด้วยเพื่อจับอาหารซึ่ง

ส่วนใหญ่เป็นอินทรียสารและแพลงก์ตอนโดยที่ไม่มีการคัดเลือกขนาดและจับกินเป็นอาหาร สัตว์หน้าดินกลุ่มนี้

เป็นกลุ่มกรองอาหารจากมวลน ้าโดยไม่คัดเลือกขนาดของอาหาร (suspension feeders) เช่น กลุ่มปลิงทะเล
และดาวเปราะ เป็นต้น หอยสองฝาบางกลุ่มก็กรองกินอาหารจากมวลน ้าโดยไม่มีการคัดเลือกขนาดของอาหาร

(4) พวกกินซากพืชซากสัตว์เป็นอาหาร (scavengers)

สัตว์หน้าดินพวกที่ด ารงชีพโดยการกินซากพืชซากสัตว์เป็นอาหาร เช่น ไอโซพอด (cirolanid
isopods) ออสตาคอด (cypridinid ostracods) และหอยปากกระจาดหรือหอยปากหมู (nassariid

gastropods) (Keable, 1995) รวมถึงไส้เดือนทะเลบางชนิดในวงศ์ Onuphidae (ภาพที่ 1.20) (Fauchald

and Jumars, 1979)

ภาพที่ 1.20 ไส้เดือนทะเล Diopatra ornata (วงศ์ Onuphidae) รุมกัดกินสาหร่ายขนาดใหญ่

Macrocystis pyrifera เป็นอาหาร

ที่มา : Fauchald and Jumars (1979)

(5) พวกที่กินสารอินทรีย์เป็นอาหาร (deposit feeders และ detritus feeders)

สัตว์หน้าดินที่กินสารอินทรีย์เป็นอาหารสามารถแบ่งออกเป็น 2 พวกด้วยกัน คือ
(5.1) พวก deposit feeders เป็นพวกที่กินสารอินทรีย์รวมทั้งแบคทีเรียที่อยู่ในดินเป็นอาหาร โดย

การกินกรวดทรายเข้าไปในตัว และมีขบวนการย่อยและดูดซึมเฉพาะสารอินทรีย์ไว้และขับถ่ายกรวดทราย

ออกมาในรูปของมูล (fecal) เช่น พวกไส้เดือนน ้า ไส้เดือนทะเล ปูก้ามดาบและปลิงทะเล เป็นต้น ไส้เดือนทะเล
พวก deposit feeders ที่ฝังตัวอยู่ในพื้นดินหรือสร้างท่อจะท าการคัดเลือกสารอินทรีย์ที่สะสมบนพื้นผิวดิน

บริเวณรอบ ๆ ท่ออาศัยที่สร้างขึ้นกินเป็นอาหารและย่อยสารอินทรีย์ รวมทั้งตะกอนดินทรายหรือโคลนด้วย แต่

ส่วนมากมูลของไส้เดือนทะเลเหล่านี้ที่ขับออกมาจะเป็นดินตะกอนที่ยังไม่ผ่านการย่อย ส่วนพวกที่เป็น