Page 129 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 129
การเก็บและวิเคราะห์ตัวอย่างสัตว์หน้าดิน 111
ดริฟท์เน็ท (Drift net samplers) ดังภาพที่ 4.13 ใช้บริเวณล าธารน ้าไหลเพื่อดักจับสัตว์หน้าดินที่มี
พฤติกรรมการอพยพ หรือพวกที่หลุดจากพื้นท้องน ้าอยู่ในกระแสน ้า Drift net เป็นเครื่องมือที่ท าด้วยตาข่ายที่
มีขนาดตาใกล้เคียงกับตะแกรงร่อนมาตรฐานของสหรัฐอเมเริกาเบอร์ 30 (มีขนาดช่องตาข่ายประมาณ 0.595
มิลลิเมตร) เวลาใช้ต้องคอยน าสิ่งมีชีวิตเก็บใส่ขวดเก็บตัวอย่าง และควรเก็บตะกอนที่ติดอยู่ในตาข่ายออก เพื่อ
ป้องกันการอุดตันและกีดขวางการไหลของน ้าในตาข่ายได้
ภาพที่ 4.13 (ก) ดริฟท์เน็ท (Drift net samplers) (ข) การใช้ดริฟท์เน็ทเก็บตัวอย่างในล าธาร
ที่มา: (ก) https://www.fondriest.com/watermark-77929.htm
(ข) http://www.rickly.com/as/images/WILDCONE.JPG
4.4 วิธีการเก็บตัวอย่างสัตว์หน้าดินในแหล่งน ้า
ดังที่ได้กล่าวมาแล้วว่าการส ารวจเอกสารหรือการทบทวนงานวิจัยมีความส าคัญมาก เพื่อเป็นข้อมูล
เบื้องต้นใช้ประกอบการวางแผนในการเก็บตัวอย่างสัตว์หน้าดินในบริเวณที่ศึกษา ซึ่งรวมถึงการก าหนดสถานี
วิธีการเก็บตัวอย่างและเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บตัวอย่าง รวมถึงจ านวนตัวอย่างที่เก็บเพื่อเป็นตัวแทนที่ถูกต้อง
ของบริเวณที่ศึกษา เครื่องมือที่นิยมใช้ในการเก็บตัวอย่างในแหล่งน ้าจืด เช่น ล าธาร แม่น ้า ทะเลสาบหรืออ่าง
เก็บน ้า ได้แก่ เครื่องมือประเภทตักดิน (grabs) ซึ่งต้องใช้เรือเพื่อหย่อนเครื่องมือตักดินหรือหย่อนเครื่องมือจาก
บริเวณท่าเรือหรือสะพาน ในการศึกษาภาคสนามนั้นทักษะการสังเกต (observations) เป็นเครื่องมือที่ส าคัญ
เป็นสิ่งแรกที่นักวิทยาศาสตร์ทุกคนควรมีเพื่อให้ได้ข้อมูล ดังเช่นอริสโตเติล (Aristotle) เป็นบุคคลที่มี
ความส าคัญยิ่งคนหนึ่งในประวัติการศึกษาชีววิทยา อริสโตเติลเป็นนักชีววิทยาเอกของโลกคนหนึ่งซึ่งเกิดใน
ศตวรรษที่ 4 ในสมัยนั้นไม่มีเครื่องมือที่จะช่วยในการศึกษาต้องอาศัยแค่มือทั้งสองและตาหนึ่งคู่ของท่านเท่านั้น
อริสโตเติลเป็นผู้ชักน าระบบการเรียนแบบการแสวงหาความรู้ (inquiry) มาใช้ในวงการวิทยาศาสตร์
(ณิฏฐารัตน์ ปภาวสิทธิ์, 2525) วิธีการที่อริสโตเติลใช้ในการเสนอผลงานของท่านแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
ข้อสังเกตหรือการสังเกต (observation) ท่านจะบันทึกและบรรยายรายละเอียดของสิ่งต่าง ๆ ที่ท่านพบเห็นใน
ธรรมชาติและมักวาดภาพประกอบไว้ด้วย จากนั้นท่านจะมีการสรุปผลหรือเสนอทฤษฎี (deduction or
