Page 120 - หนังสือ สัตว์หน้าดิน นิเวศวิทยาและการใช้ประโยชน์
P. 120
การเก็บและวิเคราะห์ตัวอย่างสัตว์หน้าดิน 102
ภาพที่ 4.2 ลักษณะการกระจายของสัตว์หน้าดินในพื้นท้องน ้าตามธรรมชาติ
(ก) รูปแบบการกระจายแบบ uniform (ข) รูปแบบการกระจายแบบ clump (ค) รูปแบบการ
กระจายแบบ random (ง) การกระจายของรูปูก้ามดาบ (จ) การกระจายของเพรียงหินบนโขดหิน
(ฉ) การกระจายของท่อไส้เดือนทะเลบนหาดทราย
สภาพพื้นท้องน ้าที่เป็นหาดหิน หาดทรายและหาดเลนมีผลต่อการกระจาย ความหนาแน่น ชนิดของ
สัตว์หน้าดินทั้งสิ้น ดังที่เราจะเห็นได้จากการกระจายตามแนวดิ่งและตามแนวราบของสัตว์หน้าดินในบริเวณป่า
ชายเลน บริเวณหาดหิน หาดทรายและหาดเลน จะเห็นการอยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อนเป็นแถบมีการแบ่งเขต
(zonation) อย่างชัดเจน ดังนั้นในการเก็บตัวอย่างสัตว์หน้าดินควรมีการเก็บตัวอย่างหลายซ ้า เพื่อประเมินและ
ค านวณค่าความแปรปรวน เพื่อให้ได้ข้อมูลที่สามารถใช้เป็นตัวแทนของชนิดและความหนาแน่นของสัตว์หน้า
ดินในบริเวณที่ท าการศึกษา
4.3 เครื่องมือเก็บตัวอย่างสัตว์หน้าดิน
เครื่องมือเก็บตัวอย่างสัตว์หน้าดินที่น าเสนอในครั้งนี้เป็นเครื่องมือประมงที่รู้กันบ้างแล้ว เนื่องจาก
สัตว์หน้าดินหลายชนิดกลุ่มกุ้ง หอย ปูและปลาหน้าดินล้วนเป็นสัตว์น ้าเศรษฐกิจทั้งสิ้น เครื่องมือประมงเหล่านี้
ใช้ในการศึกษาองค์ประกอบชนิด ความชุกชุม และแหล่งประมงของกลุ่มสัตว์น ้าเศรษฐกิจที่เป็นกลุ่มเป้าหมาย
(target species) เครื่องมือเก็บตัวอย่างสัตว์หน้าดินส่วนใหญ่ต้องมีการติดตั้งและใช้เรือขนาดใหญ่ในการ
ด าเนินการ เครื่องมือเหล่านี้หลายชนิดใช้ในการศึกษาสัตว์หน้าดินเชิงคุณภาพเพียงให้ได้ข้อมูลองค์ประกอบ
ชนิดของสัตว์น ้าเศรษฐกิจที่พบได้ในแหล่งน ้า ต่อมาได้มีการพัฒนาวิธีการใช้และเก็บตัวอย่างเพื่อให้ได้ข้อมูลเชิง
ปริมาณด้วย เพื่อติดตามความชุกชุมและแหล่งประมงของสัตว์หน้าดินที่มีความส าคัญทางเศรษฐกิจ
